معرفی ویرایشگرهای متنی در لینوکس

دستورات ویرایشگرهای متنی در لینوکس یکی از دسته بندی‌های دستورات لینوکس هستند که شامل ابزارهای ضروری برای ویرایش فایل‌های متنی در محیط ترمینال هستند. در زیر لیستی از معروف‌ترین ویرایشگرهای متنی در لینوکس همراه با توضیحات، دستورات اصلی و مثال‌های کاربردی آورده شده است.

برخی از کاربردهای اصلی این ویرایشگرها شامل ویرایش فایل‌های پیکربندی، نوشتن اسکریپت‌ها، و مدیریت فایل‌های متنی است.

لیست کامل ویرایشگرهای متنی در لینوکس

دستور vi / Vim

دستور Vim نسخه بهبودیافته‌ی vi است و یکی از پرکاربردترین ویرایشگرهای متنی در لینوکس محسوب می‌شود. نحوه کار با دستور vi:
برای باز کردن یک فایل:

vi filename.txt

یا:

vim filename.txt

حالت‌ها:
حالت دستوری (Command mode): برای اجرای دستورات.
حالت درج (Insert mode): برای وارد کردن یا تغییر متن.
دستورات اصلی:
ورود به حالت درج: برای ورود به حالت درج حرف i را باید بفشاریم.
خروج از vi بدون ذخیره: برای خروج از دستور vi بدون ذخیره باید عبارت :q را وارد کنید.
برای ذخیره و خروج از این دستور باید عبارت :wq را وارد کنید.
ذخیره تغییرات بدون خروج:
:w
لغو تغییرات: برای لغو تغییرات باید حرف u را وارد کنید. مثال:
باز کردن فایل و افزودن متن:

vi myfile.txt

فشار دادن i برای وارد کردن متن.

:wq برای ذخیره و خروج.

دستور nano

Nano یکی دیگر ویرایشگرهای متنی در لینوکس است که برای کاربران مبتدی بسیار مناسب است. نحوه استفاده:
برای باز کردن یک فایل:

nano filename.txt

دستورات اصلی:
ذخیره فایل: Ctrl + O
خروج: Ctrl + X
جستجو: Ctrl + W
لغو (Undo): Ctrl + _
مثال:
باز کردن و ویرایش فایل:

nano myfile.txt

پس از اتمام ویرایش، Ctrl + O برای ذخیره و سپس Ctrl + X برای خروج.

دستور emacs

در بین ویرایشگرهای متنی در لینوکس ابزار Emacs یک ویرایشگر قدرتمند و چندمنظوره است که علاوه بر ویرایش متن، می‌تواند برای برنامه‌نویسی و مدیریت اسناد هم استفاده شود. نحوه استفاده:
برای باز کردن فایل:

emacs filename.txt

دستورات اصلی:
خروج از Emacs با کلیدهای: Ctrl + X Ctrl + C
ذخیره فایل: Ctrl + X Ctrl + S
جستجو: Ctrl + S
لغو (Undo): Ctrl + /
مثال:
باز کردن فایل و افزودن متن:

emacs myfile.txt

پس از ویرایش، Ctrl + X Ctrl + S برای ذخیره و Ctrl + X Ctrl + C برای خروج.

دستور gedit

Gedit یکی دیگر از ویرایشگرهای متنی در لینوکس است که دارای یک رابط متنی گرافیکی است که بیشتر در دسکتاپ‌های مبتنی بر GNOME استفاده می‌شود. نحوه استفاده:
برای باز کردن فایل:

gedit filename.txt

ویژگی‌ها: رابط گرافیکی و کاربرپسند.
پشتیبانی از زبانه‌ها برای ویرایش چند فایل.
برجسته‌سازی نحو (Syntax Highlighting) برای زبان‌های برنامه‌نویسی.
مثال:
باز کردن فایل:

gedit myfile.txt

دستور kate

Kate ویرایشگر متنی گرافیکی برای KDE است. نحوه استفاده:
برای باز کردن فایل:

kate filename.txt

ویژگی‌ها: محیط گرافیکی با قابلیت‌های پیشرفته.
پشتیبانی از زبانه‌ها.
برجسته‌سازی نحو و قابلیت‌های ویژه برای برنامه‌نویسی. مثال:
باز کردن فایل:

kate myfile.txt

دستور sed

sed یک ویرایشگر متنی خط فرمانی است که برای ویرایش متن به صورت خودکار و دسته‌ای استفاده می‌شود. نحوه استفاده:
اجرای تغییرات بدون باز کردن فایل:

sed ‘s/old_text/new_text/g’ filename.txt

دستورات اصلی:
جایگزینی متن:

sed ‘s/old/new/’ filename.txt

حذف خطوط که شامل کلمه خاص هستند:

sed ‘/word/d’ filename.txt

مثال:
جایگزینی یک کلمه در فایل:

sed ‘s/Linux/Unix/g’ myfile.txt

این دستور تمام موارد کلمه Linux را با Unix در فایل جایگزین می‌کند.

دستور awk

AWK یک ابزار پردازش متن پیشرفته است که برای تجزیه و تحلیل و پردازش فایل‌های متنی استفاده می‌شود. نحوه استفاده:
پردازش و چاپ ستون‌ها از یک فایل:

awk ‘{print $1, $3}’ filename.txt

دستورات اصلی:
جستجو و چاپ خطوط که شامل یک الگوی خاص هستند:

awk ‘/pattern/’ filename.txt

مثال:
چاپ ستون اول و سوم از فایل:

awk ‘{print $1, $3}’ myfile.txt

دستور ed

ed یکی از قدیمی‌ترین ویرایشگرهای متنی در یونیکس و لینوکس است که به طور مستقیم از طریق خط فرمان استفاده می‌شود. نحوه استفاده:
برای باز کردن فایل:

ed filename.txt

دستورات اصلی:
درج متن: a
ذخیره فایل: w
خروج: q
مثال:
باز کردن و ویرایش فایل:

ed myfile.txt

وارد کردن متن با a و سپس برای پایان w برای ذخیره و q برای خروج.

دستور mc (Midnight Commander)

mc یک ابزار مدیریت فایل و ویرایش متن در ترمینال است که رابط کاربری گرافیکی ساده‌ای دارد. نحوه استفاده:
برای باز کردن فایل با mc:

mc

ویژگی‌ها:
مدیریت فایل با رابط کاربری گرافیکی در ترمینال.
ویرایش فایل‌ها با انتخاب آن‌ها از طریق محیط mc.

جمع‌بندی
استفاده از ویرایشگرهای متنی در لینوکس بسته به نیاز کاربر و سطح پیچیدگی هر پروژه متفاوت هستند. برای کارهای ساده و سریع، nano مناسب است، در حالی که vi و emacs برای کاربران حرفه‌ای و پروژه‌های بزرگتر با قابلیت‌های گسترده‌تر توصیه می‌شوند. sed و awk بیشتر برای پردازش و ویرایش خودکار فایل‌های متنی در اسکریپت‌ها و محیط‌های خط فرمانی استفاده می‌شوند.

برای مطالعه بیشتر درباره ویرایشگرهای متنی در لینوکس میتوانید این مقاله را هم مطالعه کنید.